مهم است که بدانید کدام غذاها را نباید همراه با برخی داروها مصرف کرد. همانطور که ممکن است بشناسید که چه داروهایی با داروی تجویزی شما تداخل دارد و نباید آنها را با هم مصرف کرد، به همین صورت هم باید به دنبال این باشید که چه غذاها و خوراکی‌هایی را نباید با داروها استفاده کرد، زیرا ممکن است اثر دارو را کم یا زیاد کند و یا عوارض بسیار بدی را برای شما به دنبال داشته باشد. در ادامه این مقاله از داروخانه دکتر دوستی شعار با ما همراه باشید تا تداخلات غذا و دارو را بررسی کنیم.
تداخل گریپ فروت با داروها
گریپ‌فروت به همراه لیموشیرین، سویا، پوملو، و پرتقال دارای ماده‌ای است که توانایی کبد را در تجزیه و از بین بردن برخی داروها کاهش می‌دهد. به طور مثال داروهایی که برای کاهش کلسترول، درمان فشارخون بالا یا آریتمی و داروهایی که روی سیستم ایمنی اثر می‌گذارند، از جمله داروهایی هستند که تحت تاثیر این ماده قرار می‌گیرند و قادر است که مقدار دارو را در خون افزایش دهد و باعث عوارض جانبی شود.
در صورتی که به تازگی گریپ فروت یا آب گریپ فروت را مصرف کرده اید بهتر است که تا سه روز بعد از آن صبر کنید و بعد دارو را مصرف کنید. زیرا اثرات گریپ فروت تا سه روز در کبد می‌ماند.
گریپ فروت باعث تداخل در مصرف کدام داروها می‌شود؟
متأسفانه، فهرست طولانی‌تری از داروهایی وجود دارد که گریپ فروت می‌تواند باعث تداخلات مضر شود، از جمله:
- مقداری استاتین
- برخی از داروهای ضد فشار خون (کاهنده فشار خون).
- برخی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی که برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شوند.
- برخی از داروهای ضد اضطراب
- برخی از کورتیکواستروئیدها
- برخی از داروهای ضد آریتمی (برای درمان ریتم نامنظم قلب استفاده می شود).
- مقداری آنتی هیستامین
چرا گریپ فروت باعث تداخل در داروها می‌شود؟
پاسخ در نحوه برخورد دستگاه گوارش ما نهفته است. بسیاری از داروها در روده کوچک توسط آنزیمی به نام CYP3A4 تجزیه می شوند و سطح موجود در خون بسیاری از آنها را کاهش می دهد، اما گریپ فروت و تعدادی از مرکبات دیگر مانند پرتقال سویا، تانگلوس، پوملو و مینیولا با دارا بودن فورانوکومارین، عملکرد طبیعی CYP ها را مختل می کنند و سطح خونی بیش از 85 دارو را افزایش می دهند.
تداخل شکلات تلخ با داروها
شکلات تلخ تاثیر داروهای خواب‌آور یا آرام‌بخش مثل زولپیدم تارترات (آمبین) را کم می‌کند. البته در کنار آن ممکن است، شکلات قدرت داروهای محرکی مانند متیل فنیدات یا ریتالین را بیشتر کند. در صورتیکه مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز یا MAO inhibitor را برای درمان افسردگی مصرف می‌کنید، ممکن است، فشار خون شما به طور خطرناکی بالا رود.
تداخل شیر با داروها
کلسیم موجود در لبنیات به همراه مواد معدنی موجود در شیر مانند منیزیم و هم چنین پروتئین کازئین می‌تواند به داروهای مختلف از جمله آنتی‌بیوتیک های خاص و داروهای پوکی استخوان متصل شده و از جذب آنها توسط بدن جلوگیری کند یا اثر آن را کم اثر کند.
برای جلوگیری تداخل شیر با داروها، توصیه می‌شود طبق نظر داروساز دارو را حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل یا دو ساعت بعد از خوردن هر غذای غنی از کلسیم یا مکمل‌های کلسیم و یا مولتی ویتامین‌های حاوی کلسیم مصرف کنید.
تداخل مصرف قهوه با داروها
تداخل مصرف الکل با داروها
در هنگام مصرف اکثر داروها علی الخصوص مصرف داروهای فشار خون یا داروهای قلبی باید از مصرف الکل صرفنظر کنید. زیرا الکل باعث تقویت دوز داروها می‌شود یا حتی می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد.
جدول تداخلات غذا و دارو
|
بیماری |
انواع
داروها |
فعل و انفعالات غذایی |
نمونه هایی از
دارو (نام تجاری) |
|---|---|---|---|
| آلرژی | آنتی هیستامین ها | بدون توجه به غذا مصرف کنید. فراهمی زیستی با آب سیب، پرتقال و گریپ فروت کاهش می یابد. |
|
| آرتریت/درد | داروهای ضد درد | برای تسکین سریع معده خالی مصرف شود |
|
| آرتریت/درد | داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) | برای کاهش ناراحتی معده همراه غذا یا شیر مصرف شود |
|
| آرتریت/درد | کورتیکواستروئیدها | برای کاهش ناراحتی معده همراه غذا یا شیر مصرف شود |
|
| آسم | برونکودیلاتورها | وعده های غذایی پرچرب ممکن است میزان تئوفیلین را در بدن افزایش دهد، در حالی که وعده های غذایی پر کربوهیدرات باعث کاهش آن می شود. از خوردن / نوشیدن مقادیر زیاد کافئین – حاوی مواد غذایی، نوشیدنی ها اجتناب کنید. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | دیورتیک ها | برای کاهش ناراحتی معده با معده خالی/با شیر مصرف شود. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | مسدود کننده های بتا | برای افزایش فراهمی زیستی همراه غذا مصرف شود. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | نیترات ها | با معده خالی مصرف کنید. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | آنزیم های پوشش دهنده آنژیوتانسین | با معده خالی مصرف کنید. از مصرف مایعات کافی اطمینان حاصل کنید. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | مهارکننده ها (ACEi) | از جایگزین های نمک خودداری کنید. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | مهارکننده های MNG-CoA ردوکتاز (استاتین ها) | از گریپ فروت / مرکبات مرتبط خودداری کنید. از وعده های غذایی با فیبر بالا اجتناب کنید. بهتر است قبل از خواب مصرف شود. |
|
| اختلالات قلبی عروقی | داروهای ضد انعقاد | غذاهای سرشار از ویتامین K مانند کلم بروکلی، سبزی های برگ، گل کلم را محدود کنید زیرا مواد لخته کننده خون تولید می کند که ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد. ویتامین E (400IU یا بیشتر) ممکن است زمان لخته شدن را طولانی کند و منجر به خونریزی شود. |
|
| عفونت ها | پنی سیلین / کینولون / سفالوسپورین | ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد با معده خالی مصرف شود، مگر اینکه معده را ناراحت کند، با غذا میل شود اما نه با لبنیات یا غذاهای غنی شده با کلسیم. کینولون: از کافئین اجتناب کنید زیرا تحریک پذیری و عصبی بودن را افزایش می دهد |
|
| عفونت ها | ماکرولیدها | در صورت ناراحتی گوارشی ممکن است همراه غذا مصرف شود. از مصرف مرکبات، نوشیدنی های گازدار و آب مرکبات خودداری کنید |
|
| عفونت ها | سولفونامیدها | با غذا و حداقل با 8 اونس آب مصرف کنید. |
|
| عفونت ها | تتراسایکلین | با غذا و حداقل با 8 اونس آب مصرف کنید. از مصرف آن با لبنیات، آنتی اسیدها، مکمل های ویتامینی حاوی آهن خودداری کنید زیرا می تواند در اثر دارو اختلال ایجاد کند. |
|
| عفونت ها | نیترومیدازول | ممکن است برای کاهش ناراحتی گوارشی همراه با غذا مصرف شود. |
|
| عفونت ها | ضد قارچ ها | برای افزایش جذب همراه غذا مصرف شود. ایتراکونازول را با مرکبات مصرف نکنید. |
|
| اختلالات خلقی | مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAO). | از مصرف غذاها یا نوشیدنی های الکلی حاوی تیرامین (مانند پنیر، تاپای، سس سویا، توفو، موز، کشمش، کافئین) در حین مصرف این دارو و تا 2 هفته پس از قطع مصرف خودداری کنید. |
|
| اختلالات خلقی | ضد اضطراب | ممکن است برای کاهش ناراحتی گوارشی همراه با غذا مصرف شود. کافئین ممکن است باعث تحریک پذیری و کاهش اثر ضد اضطرابی دارو شود. |
|
| اختلالات خلقی | داروی ضد افسردگی | با غذا یا بدون غذا مصرف شود. |
|
| شرایط معده | مسدود کننده های هیستامین | با غذا یا بدون غذا مصرف شود. کافئین ممکن است معده را تحریک کند. |
|
جدول تداخلات مکمل‌های گیاهی و دارو
|
مکمل های گیاهی |
داروی متقابل |
اثرات احتمالی |
|---|---|---|
| جینسینگ برای تحریک غده فوق کلیوی که باعث افزایش انرژی و کاهش گلوکز خون می شود | وارفارین | ممکن است اثربخشی دارو را کاهش دهد |
| کورتیکواستروئیدها | ممکن است دارو را تقویت کرده و عوارض جانبی را افزایش دهد | |
| ضد فشار خون | ممکن است فشار خون را افزایش دهد | |
| MAOIs | ممکن است بی خوابی، سردرد، لرزش را افزایش دهد | |
| جینکو بیلوبا برای درمان زوال عقل و بهبود حافظه | آسپرین | خون ریزی |
| وارفارین | خونریزی | |
| تیازید | فشار خون | |
| سیر برای کاهش فشار خون و کلسترول | وارفارین | افزایش اثربخشی وارفارین منجر به خونریزی می شود |
| زنجبیل برای تهوع و اسپاسم روده | وارفارین | افزایش اثربخشی وارفارین منجر به خونریزی می شود |
| دونگ کوای برای کنترل علائم یائسگی | وارفارین | ممکن است اثر این دارو را افزایش دهد که می تواند منجر به خونریزی شود |
| مخمر سنت جان یک ضد افسردگی طبیعی برای افسردگی خفیف تا متوسط. | آمی تریپتیلین | افسردگی را بدتر می کند زیرا غلظت دارو در خون را کاهش می دهد |
| دیگوکسین | کاهش غلظت دیگوکسین منجر به کاهش کارایی دیگوکسین می شود | |
| تئوفیلین | بدتر شدن علائم و نشانه های آسم به دلیل کاهش غلظت دارو در خون | |
| استروژن | باعث خونریزی جهشی می شود | |
| چای سبز به عنوان یک آنتی اکسیدان | کلسیم | جذب کلسیم را کاهش می دهد |
| وارفارین | فعالیت وارفارین ممکن است به دلیل سطح بالای ویتامین K در گیاه کاهش یابد | |
| زردچوبه به عنوان یک ضد التهاب، برای درمان مشکلات گوارشی و کبدی، بیماری های پوستی، زخم ها | NSAID ها | ممکن است خونریزی و تحریک دستگاه گوارش را افزایش دهد |
| وارفارین، آسپرین | ممکن است اثر این دارو را افزایش دهد که می تواند منجر به خونریزی شود | |
| رانیتیدین، امپرازول | ممکن است تولید اسید معده را افزایش دهد | |
| AzadirachtaIndica (چریش ) ضد عفونی کننده، ضد ویروسی، تب بر، ضد التهابی، ضد زخم | انسولین | ممکن است سطح گلوکز را بیشتر کاهش دهد |
| داروهای سرکوب کننده ایمنی (مانند سیکلوسپورین آزاتیوپرین) | ممکن است سیستم ایمنی را افزایش دهد که منجر به کاهش اثربخشی داروها می شود. | |
| Ocimumtenuiflorum (tulasi) برای سرماخوردگی معمولی، سردرد | ضد انعقاد، ضد پلاکت | ممکن است لخته شدن خون را کند کند که منجر به افزایش خونریزی و کبودی می شود |
| Eurycomalongifolia (Tongkat Ali) برای تحریک هورمون های مردانه، افزایش میل جنسی | سرکوب کننده های ایمنی | ممکن است باعث تضعیف بیشتر سیستم ایمنی شود |
